تحصیل پزشکی در ایتالیا همواره یکی از پرطرفدارترین گزینهها برای دانشجویان ایرانی بوده است. تا سال ۲۰۲۴، پذیرش در دورههای پزشکی به زبان ایتالیایی تنها از طریق آزمون Tolc-Med امکانپذیر بود. این آزمون رقابتی، شامل زیستشناسی، شیمی، فیزیک، ریاضی و منطق میشد و شبیه به یک کنکور ملی برگزار میگردید.
اما از سال تحصیلی ۲۰۲۵/۲۰۲۶ سیستم پذیرش دچار تغییرات اساسی شده است. با تصویب مصوبه D.M. 418/2025، آزمون Tolc-Med حذف شده و سازوکاری جدید به نام ترم فیلتر (Semestre Filtro) جایگزین آن شده است. این تغییر بزرگ نهتنها مسیر ورود به پزشکی در ایتالیا را سادهتر کرده، بلکه فرصتهای جدیدی برای دانشجویان خارجی فراهم آورده است.
تغییر بزرگ: حذف آزمون Tolc-Med و معرفی ترم فیلتر
پیش از این، سرنوشت دانشجو تنها در یک آزمون چندساعته تعیین میشد. اما در سیستم جدید:
- پذیرش بدون آزمون ورودی کلاسیک انجام میشود.
- دانشجو در یک ترم سهماهه شرکت میکند که شامل دروس پایه است.
- رتبهبندی نهایی بر اساس عملکرد دانشجو در این ترم شکل میگیرد.
این تغییر باعث شده فرآیند پذیرش عادلانهتر و آموزشیتر باشد، زیرا دانشجو فرصت دارد طی چند ماه توانایی خود را نشان دهد، نه صرفاً در یک روز آزمون.
ترم فیلتر چیست و چرا ایجاد شد؟
ترم فیلتر (Semestre Filtro) یک دورهٔ آزمایشی و غربالگری است که به مدت سه ماه (از ۱ سپتامبر تا ۳۰ نوامبر) برگزار میشود.
ویژگیهای کلیدی این ترم:
- دانشجو رسماً در رشته پزشکی، دندانپزشکی یا دامپزشکی ثبتنام میکند.
- همزمان باید یک رشته مشابه (corsi affini) نیز انتخاب کند.
- در کلاسهای حضوری شرکت میکند و سه درس پایه را میگذراند.
- در پایان ترم، با امتحانات کشوری سنجیده میشود.
هدف اصلی این طرح آن است که انتخاب دانشجو بر اساس عملکرد واقعی در طول دوره باشد، نه یک آزمون چندساعته.
تفاوت ترم فیلتر با سیستم قبلی (Tolc-Med)
- نوع سنجش:
- قبل: یک آزمون سراسری چندساعته (Tolc-Med).
- بعد: سه امتحان دانشگاهی دروس پایه طی ترم.
- ماهیت آموزشی:
- قبل: صرفاً تستزنی.
- بعد: آموزش آکادمیک، حضور اجباری در کلاسها و تعامل با اساتید.
- فرصت دوباره:
- قبل: یک بار در سال.
- بعد: امکان شرکت تا سه بار (حتی در سالهای غیرمتوالی).
- خروجی نهایی:
- قبل: قبولی یا مردودی کامل.
- بعد: امکان ادامه تحصیل در رشته مشابه در صورت عدم قبولی در پزشکی.
ساختار آموزشی و امتحانی ترم فیلتر
دروس پایه ترم فیلتر :
- شیمی و بیوشیمی مقدماتی
- فیزیک
- زیستشناسی
ویژگی های ترم فیلتر :
- هر درس ۶ واحد (CFU) دارد.
- حضور در کلاسها الزامی است.
- امتحانات در سطح ملی، در یک روز و ساعت مشخص برگزار میشوند.
ساختار امتحانات ترم فیلتر :
- هر درس شامل ۳۱ سؤال (۱۵ تستی + ۱۶ جایخالی).
- مدتزمان هر امتحان: ۴۵ دقیقه.
سیستم نمره دهی ترم فیلتر :
- پاسخ درست: +۱ امتیاز
- پاسخ غلط: -۰.۲۵ امتیاز
- بدون پاسخ: ۰
شرایط قبولی ترم فیلتر :
حداقل نمره ۱۸ از ۳۰ در هر درس.
حداکثر نمره قابل دسترسی ترم فیلتر :
حداکثر می توان تا 93 امتیاز در ترم فیلتر به دست آورد.
رتبهبندی نهایی ترم فیلتر (Graduatoria Nazionale)
پس از برگزاری امتحانات، نمرات تمام دانشجویان در سطح ملی جمعآوری شده و یک رتبهبندی کشوری ایجاد میشود.
- فقط دانشجویانی که هر سه درس را با موفقیت گذرانده باشند، وارد رتبهبندی میشوند.
- پذیرش نهایی در پزشکی یا دندانپزشکی بر اساس رتبه کشوری است.
- در صورت عدم قبولی:
- دانشجو میتواند رشته مشابه را ادامه دهد و واحدهای پاسشدهاش را حفظ کند.
- یا دوباره در ترم فیلتر سالهای بعد شرکت کند.
ثبتنام ترم فیلتر و مراحل اداری
ثبتنام از طریق وبسایت Universitaly انجام میشود. مراحل اصلی:
- انتخاب رشته اصلی (پزشکی، دندانپزشکی یا دامپزشکی).
- انتخاب یک رشته مشابه بهعنوان رشته دوم.
- تعیین ۱۰ دانشگاه اولویت برای رشته اصلی.
- تعیین ۱۰ دانشگاه اولویت برای رشته مشابه.
🔹 نکته مهم: در این سیستم، ثبتنام همزمان در دو رشته (اصلی و مشابه) کاملاً قانونی است.
رشتههای مشابه (Corsi Affini)
این رشتهها بهعنوان گزینههای جایگزین تعریف شدهاند تا اگر دانشجو در رتبهبندی پزشکی موفق نشد، مسیر تحصیلیاش متوقف نشود.
مهمترین رشتههای مشابه عبارتاند از:
- بیوتکنولوژی
- علوم زیستی
- داروسازی
- علوم دامی و فناوریهای حیوانی
- برخی رشتههای سلامت
مزایا و معایب ترم فیلتر
مزایای ترم فیلتر :
- حذف آزمون ورودی کلاسیک (Tolc-Med).
- امکان شرکت سهباره در ترم فیلتر.
- تقویت علمی دانشجو از طریق آموزش آکادمیک.
- ادامه تحصیل در رشتههای مشابه در صورت عدم قبولی.
معایب ترم فیلتر :
- الزام به حضور در کلاسها.
- رقابت کشوری همچنان پابرجاست.
- فعلاً فقط شامل دانشگاههای دولتی زبان ایتالیایی میشود (نه انگلیسی و نه خصوصی).
بورسیهها و حمایتهای مالی ترم فیلتر
در طول ترم فیلتر، دانشجویان میتوانند از مزایای DSU شامل خوابگاه، غذا و کمکهزینه تحصیلی بهرهمند شوند؛ به شرطی که بیش از ۵۱٪ از کلاسها حضوری باشد.
پس از پایان ترم و ورود رسمی به پزشکی، دانشجویان امکان دریافت بورسیه کامل سالانه را نیز خواهند داشت.
جمع بندی
تحصیل پزشکی در ایتالیا به زبان ایتالیایی از سال ۲۰۲۵ وارد مرحلهای تازه شده است. حذف آزمون Tolc-Med و جایگزینی آن با ترم فیلتر، مسیر پذیرش را شفافتر و کاربردیتر کرده است.
اگر قصد دارید در این مسیر اقدام کنید:
- حتماً ثبتنام خود را در سایت Universitaly بهموقع انجام دهید.
- از تابستان برای دروس پایه (شیمی، فیزیک، زیست) آماده شوید.
- یک رشته مشابه مناسب انتخاب کنید تا حتی در صورت عدم قبولی، فرصت تحصیل خود را از دست ندهید.
سوالات متداول درباره ترم فیلتر
1. آیا آزمون Tolc-Med در سال ۲۰۲۵ همچنان برگزار میشود؟
خیر. از سال تحصیلی ۲۰۲۵/۲۰۲۶ آزمون Tolc-Med حذف شده و ترم فیلتر (Semestre Filtro) جایگزین آن شده است.
2. ترم فیلتر پزشکی ایتالیا شامل چه دروسی است؟
سه درس پایه:
شیمی و بیوشیمی مقدماتی
فیزیک
زیستشناسی
3. نحوه برگزاری امتحانات ترم فیلتر چگونه است؟
هر درس شامل ۳۱ سؤال (۱۵ تستی + ۱۶ جایخالی) است.
زمان امتحان هر درس: ۴۵ دقیقه.
نمرهدهی: درست +۱، غلط -۰.۲۵، بدون پاسخ صفر.
حداقل نمره قبولی: ۱۸ از ۳۰.
4. اگر در رتبهبندی نهایی پزشکی قبول نشوم چه اتفاقی میافتد؟
شما میتوانید تحصیل خود را در رشته مشابه (corsi affini) ادامه دهید یا در سالهای بعد دوباره در ترم فیلتر شرکت کنید.
5. چند بار میتوانم در ترم فیلتر شرکت کنم؟
هر دانشجو میتواند تا ۳ بار (حتی در سالهای غیرمتوالی) در ترم فیلتر شرکت کند.
6. آیا دانشگاههای خصوصی هم شامل این قانون میشوند؟
خیر. در حال حاضر ترم فیلتر فقط برای دانشگاههای دولتی زبان ایتالیایی اعمال میشود. دانشگاههای خصوصی همچنان شرایط خاص خود را دارند.
7. آیا میتوان همزمان در دو رشته ثبتنام کرد؟
بله. طبق قانون جدید، دانشجو میتواند همزمان در رشته اصلی (پزشکی، دندانپزشکی یا دامپزشکی) و یک رشته مشابه ثبتنام کند.
8. آیا در طول ترم فیلتر امکان استفاده از خوابگاه و بورسیه وجود دارد؟
بله. دانشجویان میتوانند از مزایای DSU شامل خوابگاه، غذا و کمکهزینه استفاده کنند، مشروط بر اینکه بیش از ۵۱٪ کلاسها حضوری باشند.
9. زبان آموزش در ترم فیلتر چیست؟
زبان آموزش ایتالیایی است. برای ورود به این دوره نیاز به تسلط کافی به زبان ایتالیایی (حداقل سطح B2) دارید.
10. آیا این تغییر شامل دورههای پزشکی انگلیسیزبان (IMAT) هم میشود؟
خیر. دورههای پزشکی انگلیسی همچنان از طریق آزمون IMAT پذیرش دارند و ترم فیلتر فقط برای دورههای ایتالیاییزبان اعمال میشود.